استانداردها و مشخصات فنی سیستم های اتصال زمین
در این مقاله با استانداردها و مشخصات فنی سیستم اتصال زمین آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
استانداردها و مشخصات فنی سیستم اتصال زمین
۱. استاندارد ساخت و کاربرد انواع مختلف الکترودها، هادی های حفاظتی و هادی های همبندی حفاظتی سیستم اتصال زمین باید با ضوابط و معیارهای مندرج در یکی از استانداردهای شناخته شده و معتبر بین المللی همچون استانداردهای زیر مطابقت نماید. این گونه سیستم ها باید بر اساس استانداردهای مزبور طراحی، ساخته و مورد آزمون قرار گیرد:
۱-۱. تاسیسات الکتریکی ساختمان ها- قسمت پنجم: بخش چهارم- روش های اتصال زمین و هادی های حفاظتی
ISIRI 4964-9
۲-۱. تاسیسات الکتریکی ساختمان ها-قسمت ۵۴-۵: انتخاب و نصب تجهیزات برقی- تدارک سیستم اتصال زمین، هادی های حفاظتی و هادی های همبندی حفاظتی
IEC 60364-5-54
3-1: آیین نامه اجرایی سیستم اتصال زمین
BS 7430
2. سیستم اتصال زمین شبکه های تاسیسات توزیع نیروی برق و خطوط مخابرات باید برابر مشخصات و ضوابط مندرج در نشریه “استاندارد سیستم زمین شبکه های توزیع”، که به وسیله وزارت نیرو-شرکت توانیر-معاونت تحقیقات و تکنولوژی-دفتر استانداردها تهیه شده است، طراحی و اجرا شود.
3. در طراحی و اجرای سیستم اتصال زمین تاسیسات برقی ساختمان ها علاوه بر ضوابط تصریح شده در این بخش سایر مقررات مندرج در مبحث سیزدهم از مقررات ملی ساختمانی ایران نیز باید رعایت شود.
4. مشخصات انواع الکترودهای اتصال زمین
1-4: الکترودهای اتصال زمین نوع میله مسی مغز فولادی، به قطرهای 16، 20 و 25 میلی متر و به طول 1/20 متر، قابل کوبیدن مستقیم در زمین به کمک کلاهک مخصوص و قابل امتداد به وسیله سرهم کردن دو، سه و چهار میله با استفاده از بوشن مخصوص.
2-4: الکترود اتصال زمین نوع لوله ای با لوله فولادی گالوانیزه یا سیاه، با قطر داخلی حدود ده سانتی متر و به طول های 2، 3، 4 و یا 6 متر مجهز به محل اتصال تسمه یا سیم مسی ساخته شده به شکل (u) ازتسمه فولادی 5*40 میلی متر، جوش داده شده در بالای الکترود روی بدنه لوله، با پیش بینی سوراخ لازم برای نصب تسمه و یا کابلشو یا پیچ و مهره حداقل شماره 12.
3-4. الکترود اتصال زمین نوع صفحه مسی تخت از ورق مسی با ابعاد 3*700*700 میلیمتر و یا مشبک با ابعاد 700*700 میلی متر ساخته شده از تسمه مسی 3*25 میلی متر.
4-4. الکترود اتصال زمین نوع لوله ای پرسی با لوله مخصوص پرس شده (GI pipe) به قطر 38 میلی متر و به طول 2/5 متر به انضمام لوله امتداد و کلیه اتصالات مربوط.
5-4. الکترود اتصال زمین نوع لوله ای با قطر های ۳ و ۴ و یا ۵ سانتیمتر به طول تقریبی ۱/۵ متر قابل کوبیدن مستقیم در زمین به کمک کلاهک مخصوص و قابل امتداد به وسیله لوله های مخصوص امتداد با ابعاد فوق به انضمام کلی التصالات و ملحقات مربوط.
6-4. میلگردهای فولادی بتن مسلح در پی ها و شالوده هایی که نسبت به زمین عایق بندی نشده و یا حداقل عمق آن از سطح زمین یک متر باشد، ممکن است به عنوان الکترود زمین مورد استفاده قرار گیرد. در این گونه موارد سازه های فولادی سوار بر این نوع پیچ ها باید از طریق اتصال بولت های نگه دار سازه یا با استفاده از کابل به میلگرد های بتن همبندی شود. استفاده از سازه های فولادی ساختمان ها به عنوان هادی اتصال زمین باید برنامهریزی شده بوده و اتصالات مربوط با هماهنگی و نظارت مجریان تاسیسات برقی پروژه صورت گیرد.
7-4. حداقل اندازه و نوع جنس الکترود های زمین از نظر خوردگی و استقامت مکانیکی برای نصب در خاک برابر استاندارد IEC 60364-5-54 در جدول زیر ارائه شده است.
5. مشخصات جعبه اتصال آزمون
جعبه اتصال آزمون متشکل از جعبه فلزی با درب به ابعاد ۷۰* ۱۰۰ *۱۶۰ میلیمتر به انضمام صفحه فیبری با دو عدد پیچ و مهره خروسکی مسی یا برنجی و طریقه اتصال مسی خواهد بود.
6. مشخصات هادی های سیستم اتصال زمین
1-6. کلیه هادی های مورد مصرف در سیستم اتصال زمین و همچنین تمامی اتصالات و ملحقات مربوط به آن باید از آلیاژ مسی ویژه کاربرد در تاسیسات برق ساخته شده باشد.
2-6. هادی های خطوط و شبکه اصلی سیستم اتصال زمین و همچنین خطوط انشعابات اصلی ممکن است از نوع تسمه مسی حلقه ای و یا سیم مسی لخت باشد.
3-6. هادی های انشعابی فرعی از خطوط اصلی، که برای اتصال به دستگاه ها به کار می رود، باید از نوع سیم مسی لخت باشد.
4-6. در مواردی که در سیستم اتصال زمین از سیم مسی لخت به طور جداگانه استفاده شده و با سایر هادی های الکتریکی در یک پوشش یا حفاظ قرار نمی گیرد، به منظور ازدیاد مقاومت مکانیکی، حداقل سطح مقطع آن باید ۱۶ میلیمتر مربع باشد.
5-6. استفاده از سیم مسی روپوش دار به عنوان هادی اتصال زمین و عبور آن از لوله فلزی به صورت منفرد (در صورتی که با هادی های فاز و نول در یک پوشش یا در یک حفاظ قرار نگرفته باشد ) مجاز نمی باشد.
6-6. حداقل سطح مقطع هادی های اتصال زمین از انواع مسی و آهنی برای نصب در خاک برابر استاندارد IEC 60364-5-54 به شرح جدول زیر خواهد بود.
7-6. حداقل سطح مقطع هادی های حفاظتی برابر استاندارد IEC 60364-5-54 برابر جدول زیر می باشد.
8-6. حداکثر مقاومت مجاز اتصال زمین سیستم های مختلف باید به شرح زیر باشد:
الف) سیستم حفاظت در برابر آذرخش: ۵ اهم
ب) نقطه نول مولد برق ترانسفورماتور قدرت و سیم نول شبکه فشار ضعیف: در سیستم TN کل مقاومت الکتریکی مجاز نسبت به جرم کلی زمین نباید از ۲ اهم متجاوز باشد، که ممکن است علاوه بر اتصال زمین پست یا نیروگاه با احداث اتصال زمین های مکرر در طول خطوط توزیع یا تقسیم یک سیستم و وصل هادی نول خطوط یاد شده به زمین تامین شود در مواردی که امکان اتصال زمین های مکرر وجود ندارد، مانند ساختمان های بلند باید از روش همبندی اضافی برای هم ولتاژ کردن کلیه بدنه های هادی قسمت های هادی بیگانه و هادی های حفاظتی تجهیزاتی که به طور همزمان در دسترس قرار میگیرد استفاده شود. در مناطق خشک، صخرهای و سنگلاخی که مقاومت اتصال اتفاقی بین یک هادی فاز و جرم کلی زمین یا هادی های بیگانه که به هادی خنثی یا حفاظتی متصل نمی باشد از ۷ اهم بیشتر است حداکثر کل مقاومت مجاز نسبت به جرم کلیه زمین در آن منطقه از رابطه زیر به دست می آید:
RB : مقاومت کل مجاز جدید به جای (دو اهم بر حسب اهم)
RE : مقاومت اتفاقی اتصال فاز به زمین (مقدار تجربی آماری)، بر حسب اهم
U0 : ولتاژ اسمی بین فاز و خنثای سیستم (۲۲۰ ولت در موارد عادی بر حسب ولت)
50 : ولتاژ مجاز تماس، بر حسب ولت
پ)بدنه تابلوها و وسایل و ابزار برقی فشار ضعیف:
I- در صورتی که نول شبکه و بدنه هر کدام از وسایل و دستگاه های برقی به طور مستقیم و جداگانه زمین شده باشد مقاومت مجاز اتصال زمین (RS) باید برابر مقدار زیر باشد:
به طوری که IA جریان عملکرد دستگاه واسط اضافه جریان برای تاسیسات زمین شده می باشد.
II- در صورتی که نول شبکه و سیم هادی بدنه هر کدام از وسایل و دستگاه ها از طریق شبکه اتصال زمین به یکدیگر مرتبط باشد مقاومت مجاز اتصال زمین (RL) باید برابر مقدار زیر باشد:
به طوری که UE ولتاژ بین فاز و نول و جریان همان جریان تعریف شده در بند قبلی می باشد.
ت) بدنه وسایل و دستگاه های فشار متوسط
روش I- مقاومت اتصال زمین در این حالت باید از رابطه زیر تعیین شود.
روش II- مقاومت اتصال زمین در این حالت باید از رابطه زیر تعیین شود.
روش III- مقاومت اتصال زمین در این حالت باید از رابطه زیر تعیین شود.
دیدگاهتان را بنویسید